Χοροί των Μελισσών

 Α

Επικοινωνία - Χοροί 

Οι ‘χοροί’ αποτελούν την πιο εξελιγμένη μορφή επικοινωνίας μεταξύ των ατόμων ενός μελισσιού. Τις ‘φιγούρες’ του χορού μέσα στην σκοτεινή κυψέλη, οι άλλες μέλισσες τις αντιλαμβάνονται με την αφή, καθώς την ακολουθούν στ χορό της, ενώ τους ήχους που συνοδεύουν τις κινήσεις τις αντιλαμβάνονται ως δονήσεις πάνω στην κηρήθρα. Συμπλήρωμα του μηνύματος αποτελεί η οσμή του νέκταρος ή της γύρης που η ‘χορεύτρια’ μέλισσα μεταφέρει.

Οι χοροί των μελισσών κύρια δηλώνουν την απόσταση και την και την κατεύθυνση της τροφής από τη φωλιά. Έχουν παρατηρηθεί πολλοί διαφορετικοί χοροί στην κυψέλη, χωρίς όμως να είναι ακόμα κατανοητοί ακόμα.

Οι κυριότεροι χοροί των μελισσών είναι : ο κυκλικός, και ο μικτός χορός ή

χορός της παλλόμενης κοιλιάς.  

            Ο κυκλικός χορός δεν δίνει πληροφορίες για την ακριβή θέση της πηγής τροφής. Δηλώνει απλά την ύπαρξη τροφής σε μικρή απόσταση και σε ακτίνα μικρότερη των 15 μέτρων από τη φωλιά .Η συλλέκτρια μέλισσα, αφού έχει κάνει μερικά επιτυχημένα ταξίδια συλλογής, επιστρέφοντας στην φωλιά προσφέρει λίγο από το περιεχόμενο του προλόβου της σε άλλες μέλισσες και αρχίζει να διαγράφει μικρούς κύκλους. Η φορά των κύκλων αλλάζει κάθε φορά που ολοκληρώνει μία περιστροφή. Οι υπόλοιπες μέλισσες την ακολουθούν αγγίζοντάς της, έως ότου αποφασίσουν να βγουν και αυτές προς συλλογή. 

              Ο μικτός χορός ή χορός της παλλόμενης κοιλιάς δίνει περισσότερες πληροφορίες για τη θέση που βρίσκεται η τροφή και εκτελείται όταν η απόσταση της τροφής είναι μεγαλύτερη των 100 μέτρων. Ο κυκλικός χορός μετατρέπεται σταδιακά σε μικτό καθώς η απόσταση μεταξύ τροφής και φωλιάς μεγαλώνει . Κατά τον μικτό χορό η μέλισσα διανύει μία μικρή ευθύγραμμη πορεία κουνώντας έντονα την κοιλιά της και παράγοντας ήχους. Στο τέλος της ευθύγραμμης πορείας γυρίζει διαγράφοντας ένα ημικύκλιο και επιστρέφει στ σημείο που ξεκίνησε. Εκτελεί τις ίδιες κινήσεις σχηματίζοντας ημικύκλιο μία φορά προς τα δεξιά και μία προς τα αριστερά (εναλλάξ) Συχνά σταματά και προσφέρει λίγη τροφή στις μέλισσες που την ακολουθούν.

Οι πληροφορίες που δίνονται με τον μικτό χορό είναι η απόσταση της τροφής από την φωλιά, η κατεύθυνση της τοποθεσίας σε σχέση με τη θέση του ήλιου, αλλά και η ποιότητα της τροφής. Οι πληροφορίες αυτές δίνονται (πίν.1) από το μήκος της ευθύγραμμης διαδρομής, την διάρκεια των παλμών και των ήχων, τον αριθμό των παλμών και τον αριθμό των περιστροφών.

Η πιστότητα της μεταβίβασης των συγκεκριμένων πληροφοριών

επηρεάζεται από :

•  την εμπειρία και την ηλικία της μέλισσας

•  τη θερμοκρασία

•  τον άνεμο

• τη τυχόν δηλητηρίαση των μελισσών από εντομοκτόνα

•  και κληρονομικούς παράγοντες - φυλή.

 Άλλοι χοροί ‘μικρότερης σημασίας’ που εκτελούνται από τις μέλισσες είναι ο χορός της ‘καθαριότητας’, ο χορός της ‘χαράς’, ο χορός καθαρισμού της εργάτριας, ο χορός ‘μασάζ’ και άλλοι.

 ΠΗΓΗ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ Γούναρη ΣοφίαΓεωπόνος, Ερευνήτρια ΕΘΙΑΓΕ

  - http://www.melinet.gr/item/Biologia_melissas2s.pdf

Β

Χοροί της Μέλισσας

Αν μία μέλισσα εργάτρια βρει τροφή σε μικρή απόσταση γύρω από την κυψέλη τότε επιστρέφει σε αυτήν και εκτελεί τον λεγόμενο «κυκλικό χορό» (round dance) πάνω στην κάθετη επιφάνεια της κηρήθρας. Οι κινήσεις τις προσελκύουν και άλλες εργάτριες που συνωστίζονται γύρω της έχοντας αισθανθεί τη μυρωδιά του λουλουδιού με το νέκταρ του οποίου αυτή τράφηκε. Στη συνέχεια, οι διεγερμένες εργάτριες θα πετάξουν προς αναζήτηση αυτής της μυρωδιάς στη γειτονική περιοχή και θα επιστρέψουν στην κυψέλη με την ίδια τροφή. Ο κυκλικός χορός δεν δίνει στοιχεία για την κατεύθυνση της πηγής τροφής, αλλά μόνο πληροφορεί τις άλλες μέλισσες ότι η τροφή βρίσκεται κάπου κοντά στην περιοχή.

Στην περίπτωση που η τροφή βρίσκεται σε μακρινή απόσταση ο χορός που εκτελεί η εργάτρια ονομάζεται «κουνιστός χορός» (waggle dance) και πληροφορεί τις υπόλοιπες εργάτριες και για την απόσταση αλλά και για την κατεύθυνσή της τροφής. Αυτός αποτελείται από 1 έως εκατό κύκλους, που ο καθένας έχει δύο φάσεις. Πρώτα είναι η κουνιστή φάση, όπου η μέλισσα κινείται κουνώντας την κοιλιά της και έπειτα στρίβει προς τα δεξιά σχηματίζοντας ένα κύκλο (φάση επιστροφής). Στη συνέχεια πραγματοποιείται μία ακόμα κουνιστή φάση που ακολουθείται από μία φάση επιστροφής με φορά προς τα αριστερά τώρα ώστε να συμπληρωθεί ένα «οχτάρι». Η κατεύθυνση και η διάρκεια της κουνιστής φάσης εξαρτάται και εκφράζει την κατεύθυνση και την απόσταση της κυψέλης από την πηγή τροφής. Λουλούδια που βρίσκονται στην κατεύθυνση του ήλιου κωδικοποιούνται με μία κουνιστή φάση παράλληλη με τον κάθετο άξονα της κυψέλης, και κάθε απόκλιση προς τα δεξιά ή τα αριστερά του ήλιου δηλώνεται με μια γωνία δεξιά ή αριστερά αντίστοιχα από το κάθετο επίπεδο. Η απόσταση μεταξύ της κυψέλης και της πηγής τροφής κωδικοποιείται από την διάρκεια της κουνιστής φάσης. Όσο πιο μακρυά είναι τόσο περισσότερο διαρκεί η φάση αυτή, με μία τάση αύξησης κατά εκατό μέτρα για κάθε 75 milliseconds.

ΠΗΓΗ: http://peopleandideas.gr/2011/01/25/bees/

Γ

 Η Eνδοεπικοινωνία των Eργατριών ,Mελισσών με «Xορούς»

Η ενδοεπικοινωνία των μελισσών με χορούς παρουσιάζει, όπως και η αντίστοιχη με φερομόνες, μεγάλο ενδιαφέρον, αποδεικνύεται όμως ταυτόχρονα και ως ένα ακανθώδες επιστημονικό θέμα των τελευταίων δεκαετιών. Πράγματι, γύρω από το θέμα αυτό έχει εγερθεί μια από τις πιο αξιοπρόσεκτες, ιστορικές πλέον, επιστημονικές αντιπαραθέσεις σε διεθνή κλίμακα (Wenner & Wells, 1990).
  Τη θεωρία της γλώσσας των χορών την ερμηνεύει ο von Frisch, ο πρώτος που την περιέγραψε, ως εξής: η επιτυχημένη συλλέκτρια μέλισσα από τη δική της μεριά χορεύει, για να διαβιβάσει με τις κινήσεις του σώματος (φιγούρες) στις υπόλοιπες συλλέκτριες ακριβές μήνυμα για την κατεύθυνση και την απόσταση της θέσης συλλογής ή του καταφυγίου για έναν αφεσμό. Οι συνοδοί από την άλλη μεριά παρακολουθούν την χορεύτρια με τις κεραίες τους αφού τα μάτια δεν τις βοηθούν να δουν τις φιγούρες μέσα στη σκοτεινή κυψέλη. Όταν οι ίδιες βγουν αμέσως μετά από την κυψέλη μετατρέπουν με απόλυτη ακρίβεια τα μηνύματα τα οποία πήραν στη διάρκεια του χορού, δηλαδή μπορούν και τα αποκωδικοποιούν, όπως ακριβώς μπορεί να το κάνει ο άνθρωπος ως λογικό ον. Παράλληλα οι επιστρατευμένες μέλισσες μετρούν και την απόσταση, πιθανότατα με βάση την ενέργεια (θερμίδες), την οποία καταναλίσκουν περπατώντας πίσω από την χορεύτρια. Με άλλα λόγια κατά τη θεωρία αυτή, η συνοδός μέλισσα επάνω στην ‘πίστα’ διαβάζει με τυφλό σύστημα μια γλώσσα συμβολισμών και βγαίνοντας από την κυψέλη ψάχνει είτε «τριγύρω» από την κυψέλη (αυτό λέει ο συμβολισμός του κυκλικού χορού) είτε κατευθείαν «σε ορισμένη κατεύθυνση και απόσταση» από την κυψέλη (σύμφωνα πάλι με το συμβολισμό του μικτού χορού). Όταν η επιστρατευμένη μέλισσα φτάσει στο διαφημιζόμενο με τους χορούς σημείο βοηθιέται, να εντοπίσει τη συγκεκριμένη τροφή με την οσμή, η οποία της είναι ήδη γνωστή.

   Κατά τη σχολή των Wenner και Wells (1990), δηλαδή σύμφωνα με την υπόθεση της αναζήτησης της τροφής αποκλειστικά με οσμές (“odor alone”), η πληροφορημένη συνοδός της χορεύτριας εγκαταλείπει την κυψέλη και αναζητεί αυτόνομα, την υποδειχθείσα με την οσμή πηγή στη γύρω περιοχή (Wenner & Wells, 1990).

Κυκλικός χορός

  Ο von Frisch περιέγραψε το 1946 δύο βασικούς τύπους (φιγούρες) χορών. Τον κυκλικό χορό κατά τον οποίο η ακόμη φορτωμένη συλλέκτρια, διαγράφει μια πλήρη κυκλική διαδρομή, με διάμετρο κάπως μεγαλύτερη από το μήκος του σώματός της. Μόλις ολοκληρωθεί ο πρώτος κύκλος η χορεύτρια κάνει την ίδια τη φιγούρα, αλλά τώρα κατά την αντίστροφη φορά  Αυτό επαναλαμβάνεται
αρκετές φορές. 

  Ευάριθμες συντρόφισσες την ακολουθούν από πίσω, ακουμπώντας την ενδεχομένως και με τις κεραίες τους. Κάποια στιγμή η χορεύτρια κάνει ένα σύντομο διάλειμμα και με τη διαδικασία της τροφάλλαξης εφοδιάζει μέλισσες της συνοδείας της με μικρή ποσότητα τροφής, από τον πρόλοβό της. Έπειτα επαναλαμβάνει το χορό της και σε κάθε διάλειμμα διανέμει πάλι μικροσκοπικές σταγόνες από το γλυκό αρωματικό φορτίο της. Με την τροφάλλαξη οι συνοδοί της χορεύτριας πληροφορούνται για την οσμή της ανακαλυφθείσας τροφής, ενώ εικάζεται ότι εκτιμούν και την ποιότητα της τροφής. Ωστόσο, την πληροφορία αυτή μπορεί να παίρνουν οι συνοδοί μέλισσες και χωρίς τροφάλλαξη, παρακολουθώντας, δηλαδή απλά από μικρή απόσταση τη χορεύτρια με προτεταμένες τις κεραίες τους, καθώς οι οσμηρές ουσίες της τροφής προσκολλώνται και επάνω στο τριχωτό σώμα της μέλισσας, την ώρα που αυτή συλλέγει σε άνθος ή και βλαστό κ.τ.λ., πάνω στον οποίο βρίσκεται μελίτωμα. Ο κυκλικός χορός εκτελείται, όταν η τροφή βρίσκεται κοντά στην κυψέλη (Υφαντίδης, 2003).

Μικτός ή κουνιστός ή χορός της ουράς ή της παλλόμενης κοιλιάς
  Ο επόμενος χορός ονομάζεται μικτός ή κουνιστός ή χορός της ουράς ή της παλλόμενης κοιλιάς. Εκτελώντας αυτό το χορό η ανιχνεύτρια, διαγράφει επάνω στην κατακόρυφη επιφάνεια της κηρήθρας, εναλλάξ, καμπυλόγραμμες και ευθύγραμμες διαδρομές, σχηματίζοντας έτσι νοερά ένα κλειστό «οχτώ» (Εικ. 11). Η κατεύθυνση της ευθύγραμμης διαδρομής προς την κατεύθυνση της κατακορύφου (βαρύτητας), αλλά και το μήκος της διαδρομής αυτής επάνω στην κηρήθρα παραμένουν αμετάβλητα στοιχεία στη διάρκεια ενός χορού. Επιπλέον, στην ευθύγραμμη διαδρομή η χορεύτρια πάλλει την κοιλιά της δεξιά και αριστερά. Μετά την ολοκλήρωση της διαδρομής αυτής, η χορεύτρια επιστρέφει στο αρχικό σημείο εκκίνησης του χορού της, έχοντας διαγράψει ημικυκλική διαδρομή. Η επόμενη ημικυκλική διαδρομή γίνεται κατά την αντίστροφη φορά. Σε ότι αφορά τα διαλείμματα του χορού και τη διανομή της υγρής τροφής στις συνοδούς, ισχύουν όσα αναφέρονται και για τον κυκλικό χορό (Υφαντίδης, 2003). 

                      
Η απόσταση της τροφής δηλώνεται με τον αριθμό των ευθέων διαδρομών που πραγματοποιεί η χορεύτρια μέλισσα στη μονάδα του χρόνου. Όσο πιο αργός είναι ο χορός, τόσο πιο μεγάλη είναι η απόσταση και το ανάποδο. Έτσι, για να υποδείξει απόσταση 100 μέτρων από την κυψέλη, η μέλισσα κάνει 9-10 ευθείες διαδρομές στα 15 δευτερόλεπτα, ενώ για 1000 μέτρα οι διαδρομές είναι μόλις 4 (Χαριζάνης, 1996).
 Ο von Frisch διαπίστωσε ότι η νοητή γωνία, η οποία σχηματίζεται επάνω στην κατακόρυφη επιφάνεια της κηρήθρας ανάμεσα στην κατεύθυνση της ευθύγραμμης διαδρομής του μικτού χορού και στην κατεύθυνση της βαρύτητας, έχει το ίδιο ακριβώς μέγεθος με την αντίστοιχη γωνία, η οποία σχηματίζεται όμως σε οριζόντιο επίπεδο, ανάμεσα δηλαδή στα σημεία, εκείνα της θέσης της κυψέλης, της θέσης της τροφής και του σημείου προβολής της εκάστοτε θέσης του ήλιου στην επιφάνεια του εδάφους. Επίσης, η δεξιά ή η αριστερή απόκλιση της κατεύθυνσης της ευθύγραμμης διαδρομής του χορού από την κατεύθυνση της βαρύτητας είναι αντίστοιχα η ίδια με την απόκλιση της κατεύθυνσης κυψέλης-τροφής από την κατεύθυνση κυψέλης-ήλιου. 

                         

 Ο μικτός χορός εκτελείται, όταν η τροφή βρίσκεται μακριά από την κυψέλη, δηλαδή σε απόσταση πάνω από εκατό μέτρα προκειμένου για την A. mellifera carnica. Η απόσταση αυτή είναι διαφορετική στις διάφορες φυλές της δυτικής μέλισσας και στα διάφορα είδη μελισσών του γένους Apis (Υφαντίδης, 2003).

 Ο τρεμουλιαστός χορός

Ένας ακόμη χορός είναι ο τρεμουλιαστός. Αυτός ο χορός της ανιχνεύτριας μέλισσας μελετήθηκε για πρώτη φορά μόλις την τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα (Seeley, 1992). Ο τρεμουλιαστός χορός περιλαμβάνει τρεις διακριτές μεταξύ τους φιγούρες, α) κινήσεις του σώματος μπρος-πίσω ή από δεξιά προς τα αριστερά και αντίθετα, β) περιστροφές ακανόνιστες και γ) μετακίνηση προς τυχαίες κατευθύνσεις. Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι κινήσεις της χορεύτριας εξυπηρετούν βέβαια την επικοινωνία της χορεύτριας, αλλά μόνον με εκείνες τις «οικιακές» μέλισσες, οι οποίες είναι επιφορτισμένες ειδικά με την εργασία παραλαβής του νέκταρος. Σε ημέρες λοιπόν άφθονης, εισροής νέκταρ στο μελίσσι δημιουργείται προσωρινή έλλειψη των οικιακών» μελισσών, οι οποίες ξεφορτώνουν τη νεκταροσυλλέκτρια. Με τον τρεμουλιαστό χορό η συλλέκτρια εικάζεται ότι κατορθώνει να προσελκύσει την προσοχή της συγκεκριμένης κατηγορίας μελισσών, για να τους παραδώσει το φορτίο της. Όσο παρατείνεται ο χρόνος από την επιστροφή της συλλέκτριας στην κυψέλη έως τη στιγμή, κατά την οποία οι «οικιακές» μέλισσες θα αρχίσουν να την ξεφορτώνουν, όσο η συλλέκτρια περιορίζει το μικτό ή κυκλικό χορό και αντί αυτών εκτελεί τον τρεμουλιαστό. Ο τρεμουλιαστός χορός δεν θα πρέπει να εκτελείται από τη συλλέκτρια γύρης, καθώς είναι γνωστό ότι ξεφορτώνει μόνη της το φορτίο της (Υφαντίδης, 2003).

Συριστικός χορός

 'Ένας άλλος χορός είναι ο συριστικός. Αυτός εκτελείται από τις ανιχνεύτριες και σχετίζεται με τη θέση ενός καταφυγίου, λίγο πριν αναχωρήσει ο αφεσμός από την μητρική κυψέλη, προκαλώντας μια γενικευμένη αναστάτωση στις εργάτριες. Οι χορεύτριες περπατούν γρήγορα ανάμεσα στις άλλες, δονούν πολύ ζωηρά την κοιλιά τους δεξιά και αριστερά και παράγουν χαρακτηριστικό συριγμό με τα φτερά τους. Ο συριστικός χορός δεν περιέχει στοιχεία, τα οποία να συνδέονται με τις συντεταγμένες της θέσης του καταφυγίου. Οι χορεύτριες απλά επικοινωνούν με τις άλλες μέλισσες προκειμένου να τις διεγείρουν, ώστε οι τελευταίες να εγκαταλείψουν το παλαιό τουςκατάλυμα (Υφαντίδης, 2003).

Νωτοστερνιαίος χορός

 Ένας ακόμη χορός επικοινωνίας των μελισσών, είναι ο νωτοστερνιαίος, ο οποίος δεν ερμηνεύεται με βάση την άποψη για συμβολική σημασία των χορών, αλλά ως ένας τρόπος μεταβίβασης ενός απλού συνθήματος μηχανικής φύσης (με επαφή ή με ήχο). Αυτόν τον χορό τον εκτελούν κατά κανόνα μέλισσες της ηλικίας των συλλεκτριών και τον περίγραψε πρώτος ο Haydak το 1954, χαρακτηρίζοντας τον τότε, με εντελώς ανθρωποκεντρική έννοια, ως “χορό της χαράς”.
Κατά τη διάρκεια του νωτοστερνιαίου χορού η εργάτρια μέλισσα ακουμπά τα μπροστινά της πόδια σε κάποιο μέρος του σώματος μιας άλλης εργάτριας ή καμιά φορά και επάνω σε ένα σφραγισμένο βασιλικό κελί ή τέλος σε μια βασίλισσα, και ανεβοκατεβάζει στη συνέχεια πέντε έξι φορές την κοιλιά της, με ταυτόχρονο ελαφρύ κούνημα μπρος πίσω. Τις κινήσεις αυτές τις κάνει ακολούθως ακουμπώντας επάνω σε άλλες μέλισσες. Όταν εκκολαφθεί μια παρθένα βασίλισσα, ένας μεγάλος αριθμός από μέλισσες εκτελούν τέτοιο χορό. Η μέλισσα (εργάτρια ή βασίλισσα), η οποία υφίσταται την ενέργεια της χορεύτριας, αντιδρά με σύντομη ακινητοποίηση (Υφαντίδης, 2003). 

  Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο χορός αυτός συντονίζει τις δράσεις των μελισσών κατά την διαδικασία της σμηνουργίας, ενώ σχετίζεται και με τη διαδικασία συλλογής τροφής (Winston, 1987). Στην πρώτη περίπτωση φαίνεται να αποτρέπει τη βασίλισσα να καταστρέψει τα βασιλικά κελιά που έχουν σχηματιστεί ώστε να επιτευχθεί η σμηνουργία. Στη δεύτερη περίπτωση, ο χορός αυτός διεγείρει τις εργάτριες μέλισσες να κινηθούν εντός της κυψέλης, κυρίως προς τα σημεία όπου διεξάγονται ο κυκλικός και ο μικτός χορός.
  Κατά τη διάρκεια του νωτοστερνιαίου χορού εκπέμπεται το σινιάλο δόνησης (vibratory signal) ή σινιάλο προσαρμογής (modulatory signal), το οποίο είναι συνδυασμός ηχητικού και μηχανοδεκτικού ερεθίσματος. Η χορεύτρια παράγει τότε ήχο συχνότητας 400-500 Hz η οποία αντιστοιχεί στη συχνότητα της νότας La (Υφαντίδης, 2005). 

   Σε μια συνθετική εργασία του 2004, οι Schneider και Lewis παρουσιάζουν εμπειρικά δεδομένα, για να καταδείξουν μέσω αυτών ότι το μελίσσι αντί του κεντρικού νευρικού συστήματος των πολυκύτταρων ζωικών οργανισμών χρησιμοποιεί (μεταξύ άλλων) και το σινιάλο δόνησης και συντονίζει έτσι τη δράση χιλιάδων μελισσών του. Το σινιάλο δόνησης δεν έχει εξειδικευμένη δράση. Αντίθετα γίνεται αντιληπτό από όλες τις εργάτριες, ανεξάρτητα από την ομάδα εργασίας στην οποία αυτές εντάσσονται σε δεδομένη χρονική περίοδο της μετεμβρυικής τους εξέλιξης. Κατά τους συγγραφείς το σινιάλο αυτό κρατά τις μέλισσες σε εγρήγορση, ώστε οι ίδιες να αντιδρούν χωρίς χρονοτριβή σε άλλα εξειδικευμένα σινιάλα, όπως είναι οι ήχοι διαφορετικής συχνότητας στους διάφορους χορούς ή σε διάφορα συνθήματα, π.χ., οι οσμές τις συλλεγόμενης τροφής. Δύο παραδείγματα αναφέρονται για να καταδειχθεί ή μη εξειδικευμένη μορφή του σινιάλου δόνησης: οι ιπτάμενες μέλισσες (συλλέκτριες) μετά τη λήψη του σινιάλου αυτού, μετακινούνται προς τις πίστες των χορών, ενώ οι οικιακές προς τα κελιά του γόνου. Σε κάθε περίπτωση οι γνώσεις μας γύρω από το σινιάλο δόνησης είναι ακόμη στοιχειώδεις (Υφαντίδης, 2005).

ΠΗΓΗ:ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣΤΩΝ ΜΕΛΙΣΣΩΝ-ΣΟΦΙΑ ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗ  - ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ - http://tinyurl.com/bp6g23u

Σχετικά video:

http://www.youtube.com/watch?v=-7ijI-g4jHg

http://www.youtube.com/watch?v=bYTUgSTxJCI&feature=player_embedded

Επιπλέον ενδιαφέροντα άρθρα:

http://www.infogenesis.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=151

http://tinyurl.com/bplbq5q

http://zepos.blogspot.gr/2007/06/blog-post_02.html

http://christselentis.blogspot.gr/2009/08/blog-post_13.html

http://tinyurl.com/d8pp5uj

http://dancebee.blogspot.gr/2011/05/blog-post.html

http://tinyurl.com/cfnm3ms

Ενδιαφέροντα ξένα άρθρα:

http://www.polarization.com/bees/bees.html

http://en.wikipedia.org/wiki/Bee_learning_and_communication

Αμυγδαλιά

  Α

Αμυγδαλιά

Η Αμυγδαλιά είναι γένος φυτών της οικογένειας τών Ροδιδών που πολλές φορές εντάσσεται στο γένος Προύμνη. Το κοινότερο είδος είναι η Προύμνη η γλυκεία (Prunus dulcis συνώνυμα Prunus amygdalus, Amygdalus communis) που φύεται σε όλες σχεδόν τις θερμές και ξηρές περιοχές της Παραμεσογειακής ζώνης όπου καλλιεργείται από τα αρχαία χρόνια. Για αυτόν το λόγο ο καθορισμός τού τόπου προέλευσής του είναι πολύ δύσκολος. Είναι δένδρο φυλλοβόλο με ύψος από 4 ώς 12 μέτρα και φύλλα ελλειψοειδή, λογχοειδή, οδοντωτά.

Iστορία

Η μη εξημερωμένη Αμυγδαλιά εμφανίζεται σε ανασκαφές στην Ελλάδα από το 8.000 π.Χ. Ώς το 3.000 π.Χ. γίνεται η εξημέρωση της. Η εξημερωμένη Αμυγδαλιά ήταν ευρέως γνωστή στους Εβραίους από τον 16ο π.χ. αιώνα. Όταν πέθανε ο Αιγύπτιος βασιλιάς Τουταγχαμών γύρω στο 1325 π.Χ. τα αμύγδαλα ήταν μία από τις τροφές που τοποθετήθηκαν στον περίφημο τάφο του για να τον τρέφουν στη μετά θάνατο ζωή του. Στους Έλληνες και τους Πέρσες αναφέρεται σαφώς ως εδώδιμο από τον 6ο π.Χ. αιώνα. Από την Ελλάδα διαδόθηκε στην Ιταλία κατά τον 2ο π.Χ. αιώνα η δε Λατινική ονομασία τού αμυγδάλου ήταν nux Graecum (=ελληνικό καρύδι).

Καλλιέργεια

Η αμυγδαλιά θεωρείται από τα ανθεκτικότερα στην ξηρασία καρποφόρα δένδρα. Υπάρχουν όμως ποικιλίες λίγο και άλλες πολύ ανθεκτικές (όπως η ποικιλία Ρέτσου). Οι ευνοϊκοί τύποι εδαφών είναι ανάλογοι με το είδος τού υποκειμένου επάνω στο οποίο εμβολιάζεται η Αμυγδαλιά. Γενικά όμως η αμυγδαλιά κάνει σχεδόν σε όλα τα είδη εδαφών , ακόμη και σε πετρώδη και με μεγάλη κλίση εδάφη.
Οι ιδανικότερες κλιματολογικές συνθήκες για την καλλιέργεια της αμυγδαλιάς είναι οι μεσογειακές με τις ακόλουθες ιδιομορφίες: βραχύχρονο φθινόπωρο, βροχερό και ψυχρό χειμώνα χωρίς όμως ακραίες θερμοκρασίες, απότομη ανύψωση της θερμοκρασίας την άνοιξη, χωρίς παγετούς από την στιγμή που θα φουσκώσουν τα μάτια, θερμό καλοκαίρι χωρίς βροχές και φθινόπωρο χωρίς βροχές επίσης.

Επεξεργασία

Ο καρπός της αμυγδαλιάς, αποξηραίνεται στον ήλιο, στη συνέχεια αποφλοιώνεται, και οδηγείται στους σπαστήρες για αποκελύφωση. Η παραγώμενη αμυγδαλόψιχα είτε καταναλώνεται ωμή είτε ψημένη ή καραμελωμένη. Μπορεί επίσης να κοπεί σε κύβους ή και να λευκανθεί.

Άνθη

Τα άνθη εκπτύσσονται πριν από τα φύλλα και είναι λευκορόδινα σχεδόν επιφυή, μονήρη ή ανά δύο. Ο κάλυκας και η στεφάνη είναι πενταμερή. Οι στήμονες 15-30 και η ωοθήκη μεσοφυής. Η ωοθήκη περιέχει δυο σπερματικές βλάστες που αναπτύσσονται ανάλογα με την ποικιλία, πότε η μία, πότε και οι δύο, και τα αμύγδαλα λέγονται τότε μονά ή διπλά. Χάρη στην πρωιμότητα της άνθησης, την πυκνότητα των λουλουδιών επάνω στους κλάδους, που δεν κρύβονται από τα φύλλα και τη λευκότητα των πετάλων της, η αμυγδαλιά θεωρείται ως ένα αξιόλογο καλλωπιστικό δένδρο. Οι καλλιεργούμενες ποικιλίες αμυγδαλιάς είναι αυτόστειρες (δεν αυτογονιμοποιούνται) και μερικές είναι μεταξύ τους ασυμβίβαστες (δεν αλληλογονιμοποιούνται), έτσι ένα σοβαρό πρόβλημα για τον καλλιεργητή είναι η επικονίαση της αμυγδαλιάς που βασίζεται στα έντομα και ιδιαίτερα στις μέλισσες.

Καρποί και Χρήσεις

Ο καρπός αν και κατατάσσεται στα ακρόδρυα είναι μια χνουδωτή δρύπη που συγκομίζεται μετά την υπερωρίμανση. Το περικάρπιο σταματάει τη διόγκωσή του μετά την ξυλοποίηση του ενδοκαρπίου, χάνει υγρασία, ξεκολλάει από το ενδοκάρπιο και σκίζεται κατά μήκος της ραφής του καρπόφυλλου. Στο εσωτερικό υπάρχει ο πυρήνας που αποτελεί και το εμπορεύσιμο μέρος. Μέσα σε αυτόν υπάρχουν ένα ή δύο σπέρματα, τα βρώσιμα αμύγδαλα (αμυγδαλόψυχα).
Λόγω της φυσικής επιλογής η συντριπτική πλειονότητα των αμυγδάλων των αγριαμυγδαλιών είχε πολύ πικρή γεύση, ώστε να αποφεύγεται το τσιμπολόγημα τους από τα πουλιά (δεν αποτελούσε συνειδητή επιλογή, απλώς τα πικρά αμύγδαλα αποκτούσαν με αυτόν τον τρόπο απογόνους). Η ανθρώπινη παρέμβαση μέσω της τεχνητής επιλογής επέλεξε τους ελάχιστους άπικρους καρπούς και τους καλλιέργησε συστηματικά, έτσι σήμερα έχουμε πολλούς άπικρους καρπούς και ελάχιστους πικρούς. Τα αμύγδαλα περιέχουν μικρό ποσοστό πρωτεΐνης, σιδήρου, ασβεστίου, φωσφόρου, και βιταμινών Β καθώς και υψηλό ποσοστό λιπαρών ουσιών.
Το ξύλο της αμυγδαλιάς χρησιμοποιείται κυρίως για ξυλολεπτουργικές εργασίες και για την παραγωγή στομίων του μουσικού οργάνου Γκάιντα.

Ποικιλίες και Παραγωγή

Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές ποικιλίες, όπως Φερανιά, Τέξας, Ρέτσου, Καλογεράτα Χίου, Βολάτα Χίου, Νίκηκα Χίου, Ποταμίτικα Λασηθίου, Καλαροτικά Λασηθίου, Ξηρολίμνης, Διστόμου Βοιωτίας, Φυλλίς και 11/21/67. Η Παγκόσμια παραγωγή αμυγδάλων είναι 800.000 τόνοι τον χρόνο. Οι μεγαλύτερες χώρες παραγωγής είναι η Ισπανία, η Ιταλία και οι ΗΠΑ. Η ελληνική παραγωγή καταναλώνεται όλη στο εσωτερικό, ενώ οι ελάχιστες εξαγωγές αφορούν πικραμύγδαλα που χρησιμοποιούνται στην αρωματοποιία και τη ζαχαροπλαστική.

Πηγές

• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, Τόμος 8.
• Όπλα Μικρόβια και Ατσάλι τού Jared Diamond, σελίδα 144, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, ISBN 978-960-6717-12-3
• Πάρκο Τρίτση με πληροφορίες για την αμυγδαλιά στην ιστοσελίδα: http://www.parkotritsi.gr/parko-xlorida.htm
• Καλλιέργεια αμυγδαλιάς: http://farmingalmonds.blogspot.com/
• Για την ταινία "Ανθισμένη Αμυγδαλιά" http://theater.terapad.com/index.cfm?fa=contentGeneric.jmowwczlqqxwatli&pageId=433513
• Επεξεργασία αμυγδαλιάς: http://www.makin.gr/index.html 

 ΠΗΓΗ :Βικιπαίδεια- http://tinyurl.com/czavw42

Β

ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ

Αυτή είναι η αμυγδαλιά. Στα δεξιά σας είναι ανθισμένη και στα αριστερά σας είναι έτοιμη να ρίξει τα φύλλα της και να μαζευτούν οι καρποί της. Η αμυγδαλιά έχει και καλές και κακές ιδιότητες. Κάποιες από τις κακές είναι: Τα γλυκά αμύγδαλα στερούνται του πικρού συστατικού των πικρών αμυγδάλων που σε μεγάλη ποσότητα επιδρά σαν δηλητήριο. Κάποιες από τις καλές ιδιότητες είναι: Τα φρέσκα φύλλα της αμυγδαλιάς κοπανισμένα καταπραΰνουνε τους πόνους των ελκών, των μωλώπων, των εγκαυμάτων και ορισμένων πόνων του κεφαλιού. Τα γλυκά φύλλα της αμυγδαλιάς είναι αντιβηχικά. Το γλυκό αμύγδαλο δίνεται στα νεογέννητα ως υπακτικό και συνιστάται ακόμη για το ξηρό έκζεμα. Τέλος τα αμύγδαλα είναι κατά της ναυτία .     

ΠΗΓΗ:ΘΕΟΦΡΑΣΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΡΕΣΟΥ ΛΕΣΒΟΥ - http://gym-eresou.les.sch.gr/votana.htm

Γ

Αμυγδαλιά (Prunus dulcis (Myller) D.A. Webb). Οι πρώιμες ποικιλίες αμυγδαλιάς ξεκινούν την άνθησή τους από τα τέλη Ιανουαρίου, ενώ οι όψιμες λίγο αργότερα (μέχρι και τον Μάρτιο). Το νέκταρ και η γύρη της αμυγδαλιάς βοηθούν ιδιαίτερα στην ανάπτυξη των μελισσιών, μετά όμως το τέλος της ανθοφορίας της, πρέπει να απομακρυνθούν αμέσως από τους αμυγδαλεώνες γιατί αρχίζουν ψεκασμοί με φυτοφάρμακα. Η ανθοφορία της αμυγδαλιάς είναι πολύ σημαντική όχι μόνο για την ανάπτυξη αλλά και για την επιβίωση των μελισσιών που αδυνάτισαν το φθινόπωρο στα πευκοδάση. Η άφθονη γύρη που παρέχει βοηθά στην παραγωγή γόνου και ανανέωση του πληθυσμού.  H ανθοφορία της κρύβει κινδύνους. Λόγω του εκτρεφόμενου γόνου και της δραστηριότητας τω μελισσών οι τροφές καταναλίσκονται γρήγορα και μια ξαφνική παγωνιά πιθανό να φέρει το μελίσσι στα πρόθυρα της λιμοκτονίας.  Συνήθως δεν αποθηκεύεται μέλι από την αμυγδαλιά γιατί χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά για την παραγωγή γόνου. Σε ιδιαίτερα όμως καλές χρονιές μερικά δυνατά μελίσσια καταφέρνουν και ‘περισσεύουν’ μέλι στους μελιτοθαλάμους. Το μέλι της αμυγδαλιάς πιθανόν να πικρίζει.  
ΘΕΟΦΡΑΣΤΕΙΟ

ΘΕΟΦΡΑΣΤΕΙΟ

ΠΗΓΗ :http://www.melissokomia.gr  -  http://tinyurl.com/c5hpddo

Δ

ΠΗΓΗ : www.lib.teiher.gr/- http://tinyurl.com/cl4hzjz

Ε

Κάποια πειράματα έδειξαν ότι το νέκταρ της αμυγδαλιάς (και άλλων 25 φυτών) φθορίζει όταν ακτινοβολείται με υπεριώδεις ακτίνες, γεγονός που βοηθά τις μέλισσες να εντοπίζουν την τροφή τους όταν το άνθος χάσει τα πέταλά του.

Για όσους δεν γνωρίζουν, η αμυγδαλιά είναι φυλλοβόλο δένδρο, το ύψος της κυμαίνεται από 4~12 μέτρα, ανθίζει από τον Ιανουάριο ~ Μάρτιο, τα άνθη της είναι λευκά ή ρόδινα, δίνει νέκταρ και γύρη και την συναντούμε σε όλη την Ελλάδα.

Η εποχή άνθησης της αμυγδαλιάς, λόγω των πολλών ποικιλιών, κλιμακώνεται σε μεγάλο διάστημα, από τον Ιανουάριο ως τα τέλη Μαρτίου. Η εποχή άνθισης είναι πράγματι μια κρίσιμη περίοδος, γιατί τότε το μελίσσι βρίσκεται στην έναρξη παραγωγής γόνου και έχει λίγο πληθυσμό. Επομένως μια καλή ανθοφορία της αμυγδαλιάς είναι εγγύηση για το δυνάμωμα των μελισσών, γιατί το φυτό προσφέρει σε αφθονία τόσο νέκταρ όσο και γύρη με υψηλή θρεπτική αξία. Το νέκταρ εκκρίνεται όλη τη μέρα, ενώ η γύρη παράγεται συνήθως τις μεσημεριανές ώρες. Οι μέλισσες προσελκύονται περισσότερο από άνθη που έχουν μεγαλύτερη συγκέντρωση ζαχάρων στο νέκταρ. Γενικά τα άνθη της αμυγδαλιάς έχουν μέτρια ως υψηλή συγκέντρωση σε ζάχαρο που κυμαίνεται από 20~40% σε σχέση με άλλα οπωροφόρα.

Ο κίνδυνος των παγετών δεν έχει περάσει, αλλά ούτε και ο κίνδυνος απώλειας μελισσών από την πείνα. Επιθεωρούμε τα μελίσσια τούτη την εποχή για επάρκεια αποθέματος τροφών μέσα στη κυψέλη. Κάποια μελίσσια έχουν αρχίσει την εκτροφή γόνου κυρίως στις νότιες περιοχές της Ελλάδας. Τα μελίσσια δεν είναι σε θέση να συλλέξουν τόση τροφή (νέκταρ και γύρη) όση χρειάζονται για την εκτροφή του γόνου, έτσι τα αποθέματα τροφής τελειώνουν γρήγορα, ιδίως σε μια παρατεταμένη κακοκαιρία και ο κίνδυνος λιμοκτονίας είναι άμεσος. Επίσης να μη ξεχνάμε να φροντίζουμε να έχουν στη διάθεσή τους καθαρό νερό.

 ΠΗΓΗ :http://meli-elikon.blogspot.gr - http://tinyurl.com/c5hpddo

ΣΤ

 ΠΗΓΗ :http://melissokomos.gr - http://tinyurl.com/c6ldfcu

Z

•  Μάζα Ανθοφ: 10Χ1.000.000 άνθη/στρ.
• Ανθοφορία : 15/1-15/3
• Διάρκεια    : 1-2 εβδομάδες
• Γύρη          : 1,1-2,0mg/άνθος
• Νέκταρ      : 1,4-4,3mg/άνθος/ημέρα
• Σάχαρα      : 29-35%

ΠΗΓΗ : http://apismelliferagr.blogspot.gr/2010/11/blog-post.html





Ενδιαφέρον άρθρα:

• http://tinyurl.com/coo42rg
• http://pomology.agr.uth.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=57&Itemid=29

Ενδιαφέροντα βίντεο :

• https://www.youtube.com/watch?v=bKzcvI3n9Sk
• https://www.youtube.com/watch?v=l0NdJGgw9GU
• http://www.youtube.com/watch?v=YZCoX9tsT1E
• http://video.answers.com/how-bee-colony-collapse-disorder-affects-almond-growers-268425394

Ενδιαφέροντα άρθρα από ξένες ιστοσελίδες:

• http://www.sfgate.com/magazine/article/The-Almond-and-the-Bee-2518870.php#photo-2814135
• http://www.treehugger.com/clean-technology/going-bee-less-trials-of-self-pollinating-almond-trees-begin-in-california.html
• http://www.beepollination.com/growers.php
• http://beeinformed.org/2012/02/bees-in-bare-almonds/
• http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/4780034.stm
• http://www.economist.com/node/15612155

Βάτος.

Τι είναι αυτά ρε συ Νίκο, Βάτος;  Τι είναι αυτό σκέφθηκα; Έχει κανένα ενδιαφέρον;

 Μου θύμισε τον τρελό του χωριού που κάποιος τον είχε πετάξει μέσα στα βάτα και τριγυρνούσε και το διαλαλούσε παντού.

 Μού θύμισε επίσης και το περιστατικό με τον Μωυσή και την καιόμενη βάτο η οποία δεν καίγονταν σύμφωνα με τη Βίβλο: (Έξοδος 3:2, 3) . . .Καθώς κοίταζε, πρόσεξε ότι η βάτος φλεγόταν από τη φωτιά, και όμως η βάτος δεν κατακαιγόταν. ³ Και ο Μωυσής είπε: «Ας στραφώ λίγο προς τα εκεί, για να περιεργαστώ αυτό το μεγάλο φαινόμενο, το γιατί δεν καίγεται η βάτος». . .

Όμως εμάς άλλο μας ενδιαφέρει απ΄ότι κατάλαβα γι¨αυτό δώστε προσοχή στα κάτωθι:

Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Rubus Fruticosus (Ρούβος ο θαμνώδης). Το συναντούμε με τα ονόματα βάτος, άγριος βάτος, χαμαίβατος, μοραντζίδα, βατσινιά στην Ήπειρο και τα Κύθηρα, Βαβάτσινα στην Κύπρο.
Ανήκει στην οικογένεια των Ροδοειδών.
Είναι ο γνωστός μας βάτος με τα ξέκλωνα κλωνάρια του που είναι γεμάτα αγκάθια και τα φύλλα του είναι τραχιά και πριονωτά. Το στέλεχος του φυτού είναι κυρτό γωνιώδες. Όπου ο κορμός του φυτού πιάσει χώμα, βγάζει ρίζες και γεννιέται ένα νέο φυτό. Η ρίζα του διακλαδίζεται. Ο καρπός του είναι τα άγρια βατόμουρα που είναι πολύ μικρά και γλυκά.
Τα άνθη του είναι μικρά ,λιλά, ροζ ή λευκά. Ανθίζει τον Ιούνιο και Ιούλιο και τον συναντούμε σε φράκτες, δάση και ρυάκια..

Συστατικά-χαρακτήρας:
Τα φύλλα και ιδιαίτερα οι βλαστοί έχουν γεύση στυφή. Το έγχυμά τους μαυρίζει με τον θειικό σίδηρο. Οι καρποί έχουν γεύση γλυκιά , υπόξινη και μπορούν να φαγωθούν ευχάριστα αντί για τα μούρα. Από αυτούς παράγεται κρασί και ξύδι και με απόσταξη καλή ρακή.
Οι ρίζες και τα φύλλα του βοτάνου περιέχουν στυπτικά, φραγκαρίνη (τονωτικό της μήτρας), τανίνες και πολυπεπτίδια. Οι καρποί περιέχουν βιταμίνες Α, Β, C, Ε, ανόργανες ουσίες , κιτρικό και μηλικό οξύ, ιμβερτοσάκχαρο μέταλλα, πτητικό έλαιο.

Ιστορικά στοιχεία:
Η παρουσία απολιθωμάτων αποδεικνύουν ότι τα βατόμουρα ήταν μέρος της καθημερινής διατροφής των αρχαίων. Ο Αισχύλος (525-456 π.Χ.) αρχαίος Έλληνας συγγραφέας των αθάνατων τραγωδιών και ο Ιπποκράτης (460-375 π. Χ.) πατέρας της ιατρικής αναφέρουν το βατόμουρο.
Ο Διοσκουρίδης συνιστά το αφέψημα των κορυφών του φυτού κατά των κοιλιακών νοσημάτων, κατά των άφθων, για την στερέωση των ούλων (με το μάσημα των φύλλων), και κατά των κονδυλωμάτων και των αιμορροΐδων σε καταπλάσματα. Ακόμα συνιστά το φυτό στους στομαχικούς και τους καρδιακούς. Πρότεινε ακόμη το χυμό των φύλλων αφού πυκνωθεί μετά την έκθεση στον ήλιο για όλα τα προαναφερόμενα νοσήματα, ενώ το χυλό του καρπού τον πρότεινε στα στομαχικά και κοιλιακά νοσήματα.
Ήταν παραδοσιακό δημοφιλές σπιτικό γιατρικό. Χρησιμοποιούσαν το ξύδι που έβγαζαν από τους καρπούς για τον ερεθισμένο λαιμό και τον βήχα. Το έγχυμα των φύλλων το χρησιμοποιούσαν για την διάρροια και ως κατάπλασμα για τις αιμορροΐδες. Το σιρόπι από τα σμέουρα (καρπούς) το έπαιρναν για να προλαμβάνει την συσσώρευση τρυγίας στους αυχένες των δοντιών. Στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιούσαν το αφέψημα ακόμη κατά της δυσεντερίας, αιματουρίας, λευκωματουρίας, κλπ. Την ρίζα του φυτού την χρησιμοποιούσαν σαν στυπτική, αντιαρθριτική, διουρητική και υποτασική.

Άνθιση – συλλογή – χρησιμοποιούμενα μέρη:
Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται τα νεαρά βλαστάρια, οι καρποί και οι ρίζες. Τα βλαστάρια και τα φύλλα συλλέγονται την άνοιξη και οι καρποί όταν ωριμάσουν (Σεπτέμβριο και Οκτώβριο).

Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις :
Το βότανο δρα ως στυπτικό, τονωτικό, δυναμωτικό, αντιπυρετικό, ελαφρώς διουρητικό, εφιδρωτικό και αποτοξινωτικό. Οι καρποί του βατόμουρου βελτιώνουν την πέψη, ανοίγουν την όρεξη και αυξάνουν την περισταλτικότητα των εντέρων. Χρησιμοποιούνται για ασθένειες του στομάχου και του συκωτιού, φλεγμονές της χολής, γαστρίτιδα, γαστρορραγίες και σκουλήκια των εντέρων. Οι καρποί χρησιμοποιούνται φρέσκοι και υπό μορφή αφεψήματος. Ο χυμός των φρέσκων βατόμουρων και το έγχυμα του φυτού πίνεται για να σβήσει την δίψα στις εμπύρετες καταστάσεις., πνευμονία και δύσπνοια. Οι ώριμοι καρποί έχουν καθαρτική δράση ενώ οι πράσινοι (άγουροι) καρποί έχουν αντιδιαρροϊκή δράση. Το αφέψημα των φύλλων του λαμβάνεται στα κρυολογήματα, βήχα, ασθένειες των άνω αναπνευστικών οδών, ως διουρητικό στην κατακράτηση ούρων, ασθένειες των νεφρών και της ουρήθρας. Το έγχυμα που προετοιμάζεται με φύλλα, άνθη ή κορυφές του βατόμουρου, χρησιμοποιείται υπό μορφή γαργάρων και για πλυσίματα ενάντια στον ερεθισμό και τις φλεγμονές του λαιμού, φάρυγγα, ούλων και στοματικής κοιλότητας. Η ρίζα του βατόμουρου μαζί με την ρίζα του πεντάνευρου (πλαντάγκο) χρησιμοποιούνται σαν βοηθητικά κατά του διαβήτη.
Οι καρποί του βατόμουρου χρησιμοποιούνται σε λικέρ, σιρόπια, μαρμελάδα, κρασί και για να δίνουν άρωμα στο ξύδι. Το αιθέριο έλαιο των καρπών το προσθέτουν σε σαμπουάν και καλλυντικά μπάνιου.      http://www.herb.gr/index.php/news/Rubus/

Κάποιοι λένε: http://johnybee.blogspot.gr/2008/07/blog-post.html

Τα άνθη του Βάτου, Ιούλιο-Αύγουστο δίνουν μέλι χαμηλής ποιότητας σε ασήμαντες ποσότητες, χρήσιμο ωστόσο για τη συντήρηση των μελισσών στην πιο ξερή εποχή του χρόνου.

Κάποιοι άλλοι λένε:

Η ανθοφορία του ξεκινά από τα μέσα Μαΐου και κρατάει όλο καλοκαίρι. Τα λουλούδια του έχουν λευκό προς το ροζ χρώμα. Είναι γυρεογόνο και νεκταρογόνο φυτό. Μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι ένα από τα πολύ καλά μελισσοκομικά φυτά.

Διαβάστε και μερικά σχόλια σχετικά:

PanKok είπε...

Αν κάτι κρατάει την ανάπτυξη στην περιοχή μου, είναι ακριβώς αυτό το φυτό! (με τη γύρη του κυρίως γιατί από σιροπάκι τ' αγαντάρω κι εγώ).
Μακάρι να κρατήσει, και μαζί με λίγο ευκάλυπτο, να περάσουν το καλοκαιράκι...

1 Ιουλίου 2008 8:13 μ.μ.

Νίκος είπε...

Δεν είναι και κανα σπουδαίο φυτό.
Είναι από τα φυτά που δουλεύουν κάθε 10 χρόνια.
Θέλει πολλά νερά να δώσι.
Τότε όμως δίνουν και άλλα.
Καλαμίδi, αγκάθι, σπαράγκι.
Στο Πήλιο που έχει πολλά κάνουν την καλύτερη μαρμελάδα.
Πολύ αρωματική.

3 Ιουλίου 2008 6:54 μ.μ.

giannis kazanis είπε...

Στην περιοχή μας είναι ένα από τα πολύ καλά μελισσοκομικά φυτά. Δουλεύει πάντα γιατί το συναντούμε συνήθως κοντα σε πηγές ποτάμια και γενικώς σε μέρη όπου υπάρχει νερό. Υπάρχει βέβαια και σε ξηρικά μερη χωρίς να έχει ιδιαίτερα αποτελέσματα.

ΣΤΟΝ ΟΔΗΓΟ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ   ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑΣ - ΣΗΡΟΤΡΟΦΙΑΣ

ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΑ ΦΥΤΑ Ι, ΙΙ

ΣΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Γ΄ ΚΑΙ      ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2   (Η μελισσοκομικά χλωρίδα της Ελλάδας  (κυριότερα φυτά) Περιλαμβάνετε και ο ταπεινός Βάτος:

Αγιόκλημα

Ακακία

Αμπέλι

Αμυγδαλιά

Ανεμώνη

Ασφόδελος

Βρούβα

Βαμβάκι

Βάτος

Βελανιδιά

Βίκος

Βρασσίκη

Δάφνη

Δενδρολίβανο

Δενδρομολόχα

Έλατο

Ερείκι

Εσπεριδοειδή

Ευκάλυπτος

Ηλίανθος

Θρούμπι

Θυμάρι

Ιτιά

Καστανιά

Κουμαριά

Κρόκος

Λεβάντα

Λαδανιά - κουνούκλα

Λυγαριά

Μάραθος

Ματζουράνα

Μελίλωτος ο φαρμακοποιός

Μέντα

Περικοκλάδα

Πυρηνόκαρπος

Ρίγανη

Σάλβια

Σπαράγγι

Σφένδαμος

Τριφύλλι

Τσάι του βουνού

Φακελωτή

Φλαμουριά

Τίλια

Χαμόμηλο